GİMDES Yayınları

Yeni Dünya Düzeni ve Helal Gıda

Dergi Abonelik

SORULAR SİTESİ

Tescilli Logolarımız

GİMDES.org eBülteni

* = doldurulması zorunludur

tarafından desteklenmektedir MailChimp!

KÖY YUMURTASI DİYE SATILAN YUMURTALAR GERÇEKTEN KÖY YUMURTASIMIDIR?

MARKETLERDE KÖY YUMURTASI DİYE SATILAN YUMURTALAR GERÇEKTEN KÖY YUMURTASIMIDIR?

Dün HALAL DÜNYA MARKETLERİ’nden Başakşehirdeki METROKENT şubesine alışveriş için gitmiştim. Markete, genç ve tesettürlü, üniversite talebesi olduğunu tahmin ettiğim, bir hanımefendi girdi. Görevliye köy yumurtası alacağım deyip yumurta reyonuna doğru yürüdü. Görevli bu yumurtaların Helal Sertifikalı olduğunu anlatmaya çalıştı ama nafile hanımefendi dinlemeden çekip gitti.

Okumuş bu hanımefendinin bu bilmişlik görüntüsünün arkasındaki bu bilgi kirliliği nereden kaynaklanıyor?diye düşündüm. Üreticilerden kaynaklanıyor, market satıcılarından kaynaklanıyor, ilgili kamu kurumlarından kaynaklanıyor diye kendi kendime mırıldandım.

Bildiğim bir gerçek varki, bugün market reyonlarında köy yumurtası etiketi ile satışa sunulan yumurtaların büyük çoğunluğu hakiki köy yumurtası değildir. Yumurta üretim çiftliklerindeki tavukların yemlerine, yumurta sarısının rengini koyulaştırmak için boya maddeleri ekleyerek, güya, köy yumurtası üretmiş oluyorlar. Kattıkları bu boya maddelerinin tamamı güvenli değil. Maalesef bazı vicdanlı üreticiler doğal boya maddeleri kullanırken, bazıları üç kuruşa tamah ederek kanser riski taşıyan kimyasal boya maddelerini katıyorlar. Neticede tüketici farkını bilemediği için bu vicdansızlığın kurbanı oluyor.

Çiftlik şartlarında ticari yemlerle yetiştirilen kanatlıların derisinin ve yumurta sarısının istenilen doğal renkleri elde edilememektedir. Tüketiciler ise günümüzde doğal renkli ürünlere daha fazla talep göstermektedirler. Bu nedenle tüketici istekleri göz önünde bulundurularak bu hayvansal ürünlerin doğal renkleri, yemlerine katılan bazı renk vericiler aracılığıyla yapılmaktadır. Bu gruptaki renk maddeleri yem katkı maddeleri olarak kanatlı kümes hayvanlarının yemlerine katılabilmektedirler.

Bu çerçevede birçok yem ve gıdalarda doğal olarak bulunan renklerin sentetik olarak sağlanması gündeme gelmektedir. Gıda sektöründe renk vericilerin kullanılması son yıllarda büyük önem kazanmıştır. Bununla birlikte, insan beslenmesinde kullanılan gıdalar olabildiği kadar doğal olmalıdır. Bu nedenle, gıda endüstrisinde kullanılan bazı suni renklendiriciler AB ve ABD’de yasaklanmaktadırlar.

Yem Renklendiricileri

Lutein (kadife çiçeği); tavuk deri ve yumurta sarısının renklendirilmesinde kullanılmaktadır. Kapsantin (biber ekstraktı) yumurta sarısının portakal rengini elde etmek için genellikle luteinle kombine edilen kırmızı bir pigmenttir. Kantaksantin tavukçulukta pigment olarak bazı kullanımlara sahiptir. Keza beta-karoten de yem renklendiricisi olarak bazı uygulamalara sahiptir. Birçok karotenoid kimyasal sentezle üretilirken, likopen, sadece doğal kaynaklardan ekstraksiyonla elde edilir, astaksantin ve beta-karoten mikrobiyal fermantasyon prosesiyle elde edilmektedir. Kurutulmuş alg unu, aztek marigold unu ve ekstraktı yem katkı maddeleri olarak tavuk yemlerinde kullanılmak üzere satılmaktadırlar. Renk vericiler; yem bileşenleri ile diğer doğal ve yapay olarak üretilen pigmentlerden elde edilen ekstraktları kapsamaktadırlar.

Renk Vericilerle Yapılan Çalışmalar

Yumurta sarısını renklendirmek için kanatlı rasyonlarına hem sentetik ve hem de doğal renk vericiler katılmaktadır. Hem yumurta üreticileri ve hem de tüketicileri yumurta büyüklüğü, kabuk ve yumurta sarısının rengi gibi temel özellikleri dikkate almaktadırlar. Kanatlılar renk verici pigmentleri sentezleyemedikleri halde yemde bulunan düzeyin %20- 60’ını yumurta sarısına aktarabilirler. Yumurta sarısının pigmentasyon oranı rasyonun içerdiği ham maddeye ve kullanılan doğal renk katkılarına bağlı olarak değişmektedir. Ayrıca, tavuğun genetik yapısı, yaşı, sağlık durumu ve diğer çevresel faktörlere göre değişmektedir. Doğal renklendiricilerden olan öğütülmüş yonca, kadife çiçeği ve kırmızı biber kanatlı rasyonlarında yaygın olarak kullanılmaktadır. Üstelik, bazı suni renklendiriciler kırmızı veya kırmızımsı yumurta sarısı rengi verirlerken, diğer bazıları sarı renk verirler. Mesela apo-8-karotenoid asit esteri sarı renk oluştururken, kantaksantin kırmızı renk vermektedir. Doğal renklendirici materyallerden mısır, kadife çiçeği ve öğütülmüş yonca lutein içerdikleri için sarı renk verirken, kırmızı biber kapsantin ve kapsorubin içerdiği için yumurta sarısını kırmızıya dönüştürmektedir.

Karkas ve yumurta sarısının renkleri ksantofillerden oluşmakta ve ince barsaktan emilerek metabolize olmakta ve deride, yağ dokuda veya yumurta sarısında depolanan yem orjinli karotenoidlerle ilişki içinde bulunmaktadır. Bu yem bileşenlerinden bazıları (ksantofiller ve karotenoidler) normal depolama koşulları altında çok stabil değildirler. Ksantofillerin stabilitesi, doğal kaynaklardan sıvı bir ürün şeklinde ekstraksiyonla elde edilmesi halinde artırılmaktadır. Stabilize edilmiş sıvı ürün daha sonra yem imalatı sırasında miksere katılır ve böylece karma yemde daha uzun süre bozulmadan kalabilir.

Sigara içen kişilerin, akciğer kanseri riskini artırdığı için sentetik beta-karotenden kaçınmaları gerekir. Fazla alındığında “karotenodermia” denilen derinin sarı veya portakal rengine dönüşmesi ortaya çıkmaktadır. Yetersizliğinde ise, kronik ishal, absorbsiyonda bozulma ile ilişkili sorunlar ve vitamin yetersizliği ortaya çıkmaktadır. Gıdalarda, bitkilerde ve uygun olarak kullanılan saplementlerdeki karotenoid seviyeleri toksik değildir. Beta-karoten, havuç suyunun aşırı tüketiminde de deride renklenme oluşturabilir. Birkaç yıl önce, kantaksantin oldukça yüksek seviyelerde hap şeklinde pazarlanmış, ancak toksisite semptomları (retinada kantaksantin kristalleri birikmesi) arttığı için yasaklanmıştır.

Sağlıklı tüketiciler uygulanan kantaksantin nedeniyle çok az riskle karşı karşıya olabilirler. Ancak bu maddelerin yüksek düzeylerdeki tüketimleriyle retinada pigmentlerin toplanmasına yol açtığı ve sonuçta görme potansiyelinde azalma oluştuğu şeklinde kanıtlar bulunmaktadır. Bazı araştırmalarla, izole edilmiş sentetik betakaroten saplementlerinin sigara ve alkol kullananlarda hasar oluşturabilmektedir Sigara ve içki içenlerin vücutlarındaki serbest radikallerin daha yüksek seviyelerinde izole edilmiş beta-karoten bir antioksidanın tersi olan prooksidana dönüşerek hasar verebilmektedir.

Önlenmesi için, beta-karotenin diğer önemli antioksidanlarla beraber kullanılması gerektiği kaydedilmektedir. Saplemental vitamin A’nın yüksek düzeyleri; bulanık görüş, baş ağrısı, saç dökülmesi, patolojik deri değişiklikleri ve doğum kusurlarını içeren önemli toksisite belirtileri göstermiştir. Bununla birlikte, karotenlerin vitamin A’ya dönüşümünü vücut sınırladığı için bu etkiler benzer şekildeki yüksek karotenoid seviyelerinin tüketilmesiyle gözlenmemiştir. Hatta bu yüzden saplemental karotenoidlerin aşırı tüketimlerinin etkilerinin uzun dönemde ortaya çıkacağı ifade edilmektedir.

Düşük Maliyetli Alternatif Pigment Kaynakları

Marigold (Tagetas erecta L.,Asteraceae) kanatlı yemlerinde bir pigment kaynağı olarak da kullanılmaktadır. Pigment yumurta sarısının veya kanatlılarda deri renginin yoğunluğunu artırmak için yemlere katılmaktadır. Pigment ksantofil esterlerinden (lutein) oluşur.

. Sonuç olarak, doğal ürünlerdeki tüketici açısından cezbedici renkleri, ticari olarak çiftliklerde üretilen ürünlerde de elde etmek mümkündür. Ancak kullanılan pigment kaynaklarının insan-hayvan dostu olmalarına, uygun bileşim ve dozlarda, veriliş sıklığı ve vücutta birikim durumuna göre kullanılmaları gerekmektedir. Aksi taktirde ki bugün üç kuruşluk menfaat uğruna zararlı , kanserojen riski taşıyan yapay boya maddelerinin kullanılabildığı bir piyasada ürünler tüketiciler tarafından pek tercih edilmemelidir. Ya da en iyisi, tüketiciler marketlerde hayali köy yumurtası arama sevdasından vazgeçmelidir

Comments are closed.